Co nowego w ESG? Jesień 2024

Wydarzenia ESG z jesieni 2024 roku

Co nowego w ESG? Oto najważniejsze wydarzenia z jesieni i IV kwartału mijającego roku z podziałem na Polskę, Europę i Świat:

Polska

Na polu legislacyjnym było ostatnimi czasy dość gorąco, a najważniejsze wydarzenia z naszego rodzimego podwórka dotyczą implementacji unijnej dyrektyw CSRD (Dyrektywa w sprawie sprawozdawczości przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju) do polskiego porządku prawnego:

• W dniu 21.11. 2024 Sejm RP przyjął przepisy implementujące unijną dyrektywę CSRD do polskiego prawa. Sejm przyjął ustawę o zmianie ustawy o rachunkowości, ustawy o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym oraz innych ustaw (Druk 201). Przepisy te wprowadzają obowiązek raportowania informacji dotyczących wpływu działalności przedsiębiorstw na kwestie środowiskowe, społeczne i ładu korporacyjnego, czyli ESG.
• W trakcie odbywającego się w dniach 4-5 grudnia br. 24 posiedzenia Senatu, Senat RP przyjął wraz z poprawkami ustawę implementującą unijną dyrektywę CSRD do polskiego porządku prawnego. Senat przyjął ustawę, która wprowadza 32 poprawki do uprzednio przyjętej przez sejm ustawy.
• W dniu 6.12.2024 posłowie RP głosowali na posiedzeniu plenarnym nad przyjęciem poprawek wprowadzonych przez Senat, przyjęto 30 z 32 poprawek. Przyjęte senackie poprawki mają charakter techniczno-legislacyjny lub precyzujący.
• W dniu 13.06.2024 Prezydent RP podpisał ustawę implementujące unijną dyrektywę CSRD. Tym samy zbliża się koniec procesu legislacyjnego, który rozpoczął się w lutym 2024, implementacji unijnej dyrektywy do polskiego porządku prawnego. Ustawa wejdzie w życie po 14 dniach od publikacji w dzienniku ustaw – jest szansa, że jeszcze w 2024 roku.

Europa

• W roku 2024 zakończono proces implementacji unijnej dyrektywy CSRD w Bułgarii, Chorwacji, Danii, Finlandii, Francji, Irlandii, Rumunii, Szwecji, na Słowacji i we Włoszech. W pozostałych krajach, w tym w Polsce, proces implementacji trwa.
• Na początku listopada w ramach Deklaracji budapeszteńskiej w sprawie nowego ładu na rzecz europejskiej konkurencyjności (12-punktowego zobowiązania UE do „zapewnienia wspólnego dobrobytu gospodarczego i zwiększenia naszej konkurencyjności), przewodnicząca KE Ursula von der Leyen zapowiedziała wprowadzenie regulacji „Omnibus“ konsolidującej  kluczowe regulacje z obszaru ESG: CSRD, Taksonomii UE oraz CSDDD. Celem jest zmniejszenie obciążeń raportowych o 25% do 2025 roku. Treść przepisów pozostanie niezmieniona natomiast procesy raportowania mają zostać uproszczone w celu zmniejszenia obciążeń administracyjnych szczególnie dla małych i średnich przedsiębiorstw. Taksonomia, CSRD i CSDDD pozostają kluczowymi elementami unijnej polityki zrównoważonego rozwoju. Zdaniem przewodniczącej KE uproszczenie raportowania będzie dotyczyć „jak” raportujemy, a nie „co” raportujemy.

Świat

• Trwa Triple Planetary Crisis, czyli mają miejsce trzy kryzysy planetarne : 1) zmiana klimatu, 2) zanieczyszczenie powietrza, 3) utrata bioróżnorodności. Konsekwencje bezpośrednie odczuwa gospodarka oraz społeczeństwa.
• W dniu 24.11.2024 w Baku w Azerbejdżanie zakończył się 29. Szczyt Klimatyczny ONZ (COP 29). W konferencji wzięli udział przedstawiciele ponad 200 krajów. Tegoroczny Szczyt Klimatyczny eksperci okrzyknęli mianem „COP w sprawie finansów”. W ramach sztafety negocjacyjnej trójki czyli COP28 w Dubaju, COP29 w Baku i przyszłorocznym COP30 w brazylijskim Belem, Baku przyniósł zgodnie z oczekiwaniami przełomowe ustalenia finansowe, które mają na celu pomóc krajom rozwijającym się, które są coraz silniej dotknięte negatywnymi konsekwencjami kryzysu klimatycznego.

Najważniejsze z ustaleń ze szczytu klimatycznego ONZ:

• ustalenie Nowego Zbiorowego Celu Ilościowego (NCQG) w obszarze finansowania działań związanych z klimatem. Ustalono, że do 2035 roku mobilizowanych będzie co najmniej 300 mld USD przez państwa wysokorozwinięte na wsparcie działań klimatycznych w krajach rozwijających się (jest to potrojenie celu ustalonego na COP w Kopenhadze w 2009 roku). (Polska nie należy do grupy państw wysokorozwiniętych i partycypuje w finansowaniu klimatycznym wyłącznie na zasadzie dobrowolności, w związku z czym nowy cel finansowy nie nakłada na nasz kraj żadnych dodatkowych zobowiązań finansowych.)**
• zwiększenie finansowania ze wszystkich źródeł – publicznych i prywatnych – do poziomu 1,3 bln USD rocznie. Kluczowym elementem tej inicjatywy jest „Mapa drogowa Baku-Belém”, która określa działania na rzecz mobilizacji finansowania dla krajów rozwijających się, w tym w formie dotacji oraz instrumentów niepowodujących wzrostu zadłużenia.
• wytyczne dotyczące operacjonalizacji mechanizmów rynkowych w ramach Artykułu 6 Porozumienia Paryskiego. Ustanawia on zasady współpracy międzynarodowej w zakresie redukcji emisji gazów cieplarnianych poprzez handel jednostkami redukcji emisji.

• Podczas konferencji klimatycznej w Baku, miała miejsce premiera raportu światowej Organizacji Meteorologicznej (WMO) pt.: State of Climate Services. Raport pokazuje, iż aby utrzymać cele Porozumienia Paryskiego należy pilnie obniżyć emisję gazów cieplarnianych o 7,5% do roku 2035.

Nie obyło się jednak bez krytyki tegorocznej prezydencji COP, przede wszystkim ze względu na fakt i Azerbejdżan to kolejny autorytarny i zależny od ropy naftowej kraj. Rząd Azerbejdżanu określił ropę naftową „darem od Boga”. Według opinii naukowców i ekspertów, polityka klimatyczna kraju jest nieadekwatna wobec obecnych i przyszłych wyzwań klimatycznych. Prawdziwa partycypacja społeczeństwa obywatelskiego nie była możliwa gdyż niezależne społeczeństwo obywatelskie w ciągu ostatnich dziesięciu lat jest konsekwentnie w represyjny sposób tłumione przez rząd tego kraju. Na liście prezydencji tegorocznego COP nie znalazła się też zbliżająca się aktualizacja planu działań Konferencji Stron Ramowej Konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu (UNFCCC) w sprawie równości płci, która miała być przedmiotem negocjacji w Baku.

Od zakończenia COP 29 rozpoczęły się przygotowania do COP 30 (Belem, Brazylia), oczekuje się iż jego priorytetami będą przyroda, globalne ekosystemy i różnorodność biologiczna w celu zmniejszenia skutków i powstrzymania trwającego kryzysu klimatycznego i różnorodności biologicznej.

Pytania o ESG

W sekcji pytania i odpowiedzi Katarzyna Chwalbińska-Kusek odpowiada na najczęściej pojawiające się pytania o ESG. Sprawdź odpowiedzi ekspertki!

Kiedy i gdzie po raz pierwszy użyto skrótu ESG?

Akronim ESG (Environmental, Social, Governance), został po raz pierwszy użyty w roku 2004 w przełomowym badaniu zatytułowanym Who Cares Wins pod szyldem UN Global Compact i od tego czasu zastępuje umownie na rynku to, co kiedyś określało się zrównoważonym rozwojem, czy też odpowiedzialnością społeczną w biznesie (CSR).

Od 2004 roku ESG przeszło długą drogę i jest dziś podstawą kluczowych regulacji mających na celu wsparcie unijnej polityki zrównoważonego rozwoju. Wprowadzenie ESG do regulacji ma również miejsce poza Europą i tak takie kraje jak Australia, Brazylia, Chiny, Hong Kong, Kanada Japonia,  Singapur, Malezja, Stany Zjednoczone i Nowa Zelandia wprowadziły różne regulacje mające na celu raportowanie danych klimatycznych oraz szerszych danych ESG.

Warto pamiętać, iż to biznes jako pierwszy zobaczył wartość w raportowaniu danych zrównoważonego rozwoju i rozwinęły się dobrowolne narzędzia ujednolicające to raportowanie. Dopiero kolejnym krokiem było wprowadzenie najlepszych praktyk z takich narzędzi  wspomniany wcześniej  GRI do unijnych regulacji. Regulator zauważył, iż do osiągnięcia zrównoważonego rozwoju i uratowania naszej Planety, potrzebne jest zaangażowanie wszystkich znaczących graczy po stronie biznesu, a nie tylko już zaangażowanych liderów w tym temacie. W tym celu dyrektywa CSRD wprowadza ESRS czyli europejskie standardy sprawozdawczości w zakresie  zrównoważonego rozwoju.

Co daje raportowanie ESG?

Raportowanie ESG przynosi korzyści w postaci dostępu do finansowania, większego zainteresowania ze strony inwestorów i klientów, większej efektywności biznesowej i atrakcyjności w oczach potencjalnych pracowników.

Według badania przeprowadzonego przez KPMG w Wielkiej Brytanii w 2023:

• Czynniki ESG wpływają na decyzję o zatrudnieniu prawie 50% pracowników biurowych
• 55% osób w wieku 24-35 lat przyznało, że przykłada wagę do zobowiązań swojego pracodawcy z zakresie zrównoważonego rozwoju.
• 1/3 osób w wieku 18-24 lata odrzuciła ofertę pracy, ponieważ zobowiązania firmy w zakresie ESG nie były zgodne z jej wartościami.