Inwestycje z rozmachem

Gdańskie centrum przeładunków morsko-lądowych Baltic Hub

Trwa rozbudowa jednego z największych obiektów logistycznych w Polsce – mowa o centrum przeładunków morsko-lądowych Baltic Hub przy ul. Kolejowej w Gdańsku. Jako pierwszy pojawił się tam nowy terminal kontenerowy T2, zrealizowany w latach 2014-2016 przez belgijską spółkę N.V. BESIX. Inwestycja na niebagatelną kwotę w wysokości 250 mln EUR obejmowała przygotowanie i modernizację nabrzeża; budowę nowego, 200-metrowego przedłużenia pirsu z dwustronnymi stanowiskami cumowniczymi oraz 4-torowej bocznicy kolejowej.

Terminal T2 wyposażono w 5 suwnic STS o wysokiej wydajności i najnowocześniejszy sprzęt przeładunkowy, dzięki któremu przepustowość centrum logistycznego Baltic Hub zwiększyła się do imponujących 3 milionów TEU (kontenerów dwudziestosopowych) rocznie. W latach 2018-2020, w ramach projektu Baltic Hub T2B, pojawiły się tam dodatkowe suwnice typu STS, placowego i kolejowego (RMG) oraz nowoczesny system kamer OCR, które optycznie rozpoznają znaki na kontenerach, wagonach i naczepach, ułatwiając automatyzację awizacji i monitoringu przepływów towarowych wewnątrz terminala.

Kto by pomyślał, że kolejna część obiektu, Baltic Hub T3, powstanie w całości na wodzie? A jednak! Konstrukcja terminala, który zostanie zbudowany na fragmencie Morza Bałtyckiego, powiększy powierzchnię Polski o 40 hektarów. W ramach jej realizacji, którą powierzono konsorcjum Budimex i Deme Dredging, w Baltic Hub powstanie trzeci terminal kontenerowy z nabrzeżem głębokowodnym o długości 717 m, który zostanie wyposażony w 8 suwnic nabrzeżowych STS oraz 28 półautomatycznych suwnic RMG  z możliwością w pełni zdalnej obsługi operatorskiej.

Po zakończeniu budowy, którą zaplanowano na drugą połowę 2024 roku, a której koszt ma opiewać na około 2 mld PLN (470 mln EUR), centrum przeładunków morsko-lądowych Baltic Hub stanie się jednym z największych obiektów logistycznych w Europie, a możliwości przeładunkowe kompleksu zwiększą się z 3 mln TEU do łącznie 4,5 mln TEU rocznie. Niewykluczone, że w związku z rosnącym zapotrzebowaniem na tego typu obiekty na terenie Polski, Baltic Hub będzie zwiększał swoją powierzchnię w kolejnych latach.

Wielka rewitalizacja Nowego Centrum Łodzi

Łódź jest na półmetku budowy podziemnego tunelu średnicowego dla kolei szybkich prędkości. Inwestycja umożliwi miastu obsługę połączeń kolejowych na kluczowych trasach międzynarodowych relacji: północ–południe oraz wschód–zachód. W związku z tym miasto intensywnie inwestuje w rozwój Nowego Centrum Łodzi – rozbudowanego kompleksu skupiającego funkcje komunikacyjno-logistyczno-biznesowo-handlowo-kulturowe. Nowopowstały kompleks zajmuje obszar liczący 100 hektarów, który wcześniej, przed rozpoczęciem rewitalizacji, był zajmowany przez naziemne tory.

Nowe Centrum Łodzi zyskało w 2017 roku nowy dworzec Łódź Fabryczna, należący do tzw. Centralnego Portu Komunikacyjnego Polski (CPK), z całkowicie podziemnym terminalem, który w czasie budowy uznano za trzeci pod względem rozmiaru dworzec kolejowy w Europie. W obiekcie zbudowanym na planie łódki pozostawiono elementy dawnej architektury, tj. oryginalną fasadę historycznego budynku kolejowego, który powstał w tym miejscu w 1920 roku. Fasadę przykryto imponującym, ażurowym dachem zawieszonym na solidnej, a zarazem lekkiej konstrukcji. Całkowity koszt inwestycji wyniósł 2,5 miliarda złotych.

Z rozmachem rozbudowano także otoczenie dworca, w którym można liczyć na szybkie przesiadki z pociągów na tramwaje, autobusy miejskie i dalekobieżne. Tuż przy budynku dworca zlokalizowano czteroperonowy węzeł przesiadkowy, pętlę autobusową oraz kluczowe dwupasmowe arterie drogowe. Nie zapomniano o odpowiedniej aranżacji ogólnodostępnych przestrzeni – na placu przed dworcem umieszczono nowoczesny plac zabaw i siłownię na świeżym powietrzu; odnowiono także mieszczący się w pobliżu park, w którym znalazła się m.in. nowoczesna fontanna.

Krajobraz Nowego Centrum Łodzi dopełnia zrewitalizowana elektrownia EC1 – w jej  budynku funkcjonuje centrum konferencyjne, strefa nauki, muzeum i planetarium. Charakterystyczna elewacja z czerwonej cegły, połączonej z oryginalnie giętym szkłem, przypomina żagle unoszące się nad łódką – cały kompleks, pomimo ogromnego rozmiaru, zachowuje spójny charakter. W okolicy w ostatnich latach przybyło kilkanaście najwyższej klasy biurowców. Najciekawszym jest z pewnością drapacz chmur The Gate, nazywany również Bramą Miasta. Znani inwestorzy walczą o pozostałe działki na terenie kompleksu, składając do Urzędu Miasta Łodzi coraz ciekawsze propozycje ich zagospodarowania.

Pierwsza elektrownia jądrowa w Polsce

W związku z wymaganiami stawianymi przez UE, polski rząd przeznacza ogromne środki na inwestycje w energetykę. Dąży tym samym do wzrostu udziału odnawialnych źródeł energii (OZE) w produkcji energii do 50,8% w 2040 roku, co ma osiągnąć m.in. dzięki budowie trzech elektrowni jądrowych o dużej mocy. Pierwszy obiekt tego typu powstanie w kolejnych latach na Pomorzu, a dokładniej w Lubiatowie-Kopalinie, w Gminie Choczewo, która została wybrana jako najlepsza pod kątem walorów środowiskowych, warunkujących możliwość budowy takiego obiektu.

Elektrownia Jądrowa o docelowej mocy do 3750 MWe zostanie zbudowana w technologii AP1000 firmy Westinghouse z USA i będzie obejmowała trzy ogromne reaktory termojądrowe. Pierwszy z nich ma zostać uruchomiony już w 2033 roku. Koordynacją budowy ma zająć się specjalnie powołana do tego celu spółka Polskie Elektrownie Jądrowe (PEJ), która podpisała kontrakt na realizację elektrowni z amerykańskimi wykonawcami WEC i Bechtel.

Jak wynika z informacji podawanych przez PEJ, na terenie, na którym powstanie elektrownia, realizowane są obecnie prace geologiczne mające na celu odnalezienie oraz utylizację ewentualnych pozostałości materiałów wybuchowych z czasów wojny. Przygotowywana jest także dokumentacja projektowa i specyfikacja urządzeń, które mają zostać zakupione jeszcze w tym roku. Budżet inwestycji obecnie szacuje się na niebagatelne 1,6 miliarda złotych.

Póki co realizacja projektu elektrowni atomowej w Lubiatowie-Kopalinie, w Gminie Choczewo, przebiega zgodnie z harmonogramem. Pojawiły się jednak wątpliwości co do tego, czy na pewno uda się uruchomić pierwszy blok atomowy w szacowanym terminie. Inwestycję opóźniają kłopoty natury administracyjno-finansowej i niewykluczone, że dojdzie do stosownej aktualizacji harmonogramu prac. Wykonawcy twierdzą natomiast, że nie będzie ona konieczna. Trudno powiedzieć, kiedy atom rzeczywiście wejdzie do Polski i ile dokładnie wyniesie inwestycja – o tym przekonamy się w przyszłości.

Centralny Port Komunikacyjny Polski z lotniskiem „Solidarność”

Wspomniany już przy okazji prezentacji Nowego Centrum Łodzi Centralny Port Komunikacyjny Polski stanowi największą inwestycję infrastrukturalną w Europie. Port lotniczy „Solidarność” – zintegrowany z dworcem kolejowym i autobusowym –  powstanie na 3000 hektarach w gminach Baranów, Teresin i Wiskitki w województwie mazowieckim. Lokalizacja ta została wybrana z uwagi na bliskość Warszawy i Łodzi oraz dróg o dużej przepustowości i autostrad. Decydująca była także możliwość połączenia obiektu z siecią kolei szybkich prędkości, której budową zajmuje się od kilkunastu lat PKP.

Lotnisko „Solidarność” będzie dorównywało rozmiarami największym portom na świecie. Docelowo zostanie wyposażone w 4 pasy startowe, uzupełnione drogami kołowania i płytami postojowymi; terminal pasażerski, cargo i general aviation oraz zintegrowaną z halą pasażerską stację PKP i PKS. Projekt lotniska z inicjatywy Ambasady Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej oraz spółki Centralny Port Komunikacyjny omawiano wraz z kilkoma zgłoszonymi do jego wykonania pracowniami w trakcie specjalnie w tym celu zorganizowanych warsztatów.

W 2022 roku na generalnego projektanta Centralnego Portu Komunikacyjnego wybrano konsorcjum Foster + Partners i Buro Happold, którego oferta została wybrana jako najkorzystniejsza pod kątem jakości i kosztu przygotowania dokumentacji projektowej opiewającego na 856 mln złotych. Nad projektem zaprezentowanym jesienią 2023 roku pracowało ponad 300 osób. W ramach prac zaplanowano:

• dwupoziomowy terminal lotniskowy o powierzchni 400 tysięcy m² z czterema modułowymi pirsami, z możliwością późniejszej rozbudowy;
• dworzec kolejowy o powierzchni 65 tys. m² z sześcioma podziemnymi peronami na 12 torów – zdolny zarówno do obsługi połączeń regionalnych, jak i dalekobieżnych (w tym: kolei dużych prędkości);
• dworzec autobusowy o powierzchni ponad 15 tys. m² z sąsiadującą strefą hotelowo-rozrywkową Airport City.

Promienisty układ obiektu pozwoli pasażerom na sprawne poruszanie się wewnątrz terminala, a zintegrowane dworce PKP i PKS – szybkie przesiadki na pociągi i autobusy do największych miast i miasteczek w Polsce i Europie. Między terminalem a dworcami powstanie imponujące atrium o funkcji handlowo-gastronomicznej, które zostanie przykryte dachem w kształcie diamentu.

Pod koniec 2023 roku przedstawiono Wieloletni Program Centralnego Portu Komunikacyjnego na lata 2024–2030, w którym łączny koszt wszystkich zaplanowanych na te lata inwestycji oszacowano na 155 miliardów złotych. Budowa samego portu lotniczego ma kosztować 46,3 mld złotych, z czego ponad połowa ma pochodzić z pożyczonych środków z kredytów. 70 mld złotych pochłonie z kolei budowa portu kolejowego i niezbędnej do jego uruchomienia infrastruktury.

Centralny Port Komunikacyjny z lotniskiem „Solidarność” to jedna z największych i najbardziej kosztownych inwestycji, jakie realizowane są teraz w Polsce. Nasuwa się więc pytanie: Czy nie można było zrealizować jej choćby częściowo na postawie już istniejącej infrastruktury, jak np. całkiem niedawno wybudowane pobliskie lotnisko w Radomiu? Czy to wciąż rozwój, czy może przepalanie budżetu? Trudno powiedzieć. Warto natomiast cieszyć się                           z dynamiki inwestycyjnej na rodzimym rynku.

W Polsce powstaje bowiem coraz więcej imponujących rozmiarami obiektów. Poza Baltic Hub’em, Nowym Centrum Łodzi, Centralnym Portem Komunikacyjnym, czy pierwszą elektrownią jądrową w Polsce na uwagę zasługują także: nieopisane wyżej inwestycje w farmy wiatrowe PGE na Morzu Bałtyckim, odbudowa Pałacu Saskiego czy też powstanie Centrum Badawczo-Analitycznego Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego PZH. Wartość wspomnianych projektów oszacowano na miliardy złotych, a ich realizacja zajmie od kilku do kilkunastu lat. Pozostaje czekać na efekty prac.