Ponad 1,5 mln instalacji OZE w Polsce – co dalej z zerową emisyjnością budynków?

Dyrektywa w sprawie charakterystyki energetycznej budynków (Energy Performance of Buildings Directive, EPBD), znana również jako dyrektywa budynkowa, weszła w życie w maju 2024 r. Jej celem jest poprawa efektywności energetycznej budynków oraz zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych w UE. Regulacje zakładają, że do 2030 roku średnie zużycie energii pierwotnej w budynkach mieszkalnych powinno zmniejszyć się o 16% (w porównaniu z 2020 r.), a do 2035 r. – o co najmniej 20-22%. Do osiągnięcia tych założeń potrzebna jest przede wszystkim renowacja budynków oraz instalacja odnawialnych źródeł energii wszędzie tam, gdzie to możliwe, z uwzględnieniem warunków technicznych i ekonomicznych.

OZE lekiem na nieefektywność energetyczną budynków?

Aż 75% budynków w UE jest nieefektywnych energetycznie. Przez słabo izolowane ściany, dachy i okna ucieka ciepło, co skutkuje wyższymi rachunkami za ogrzewanie i prąd. Renowacje stanowią jeden z najskuteczniejszych sposobów ograniczania zużycia energii i emisji gazów cieplarnianych. Jak podaje Bruegel modernizacja istniejących budynków w UE mogłaby wpłynąć na obniżenie rachunków za ogrzewanie nawet o 85%. Do zwiększenia ich efektywności energetycznej można skorzystać z wymiany okien, docieplenia ścian, montażu instalacji fotowoltaicznej, magazynów energii, pomp ciepła, czy inteligentnych liczników.

“Aby osiągnąć cel zerowej emisyjności budynków lub przynajmniej zrobić krok w jego stronę, konieczne jest zastępowanie paliw kopalnych przez OZE, zarówno w kontekście ogrzewania, jak i źródeł zużywanej energii. W Polsce najbardziej rozwiniętą gałęzią OZE są instalacje fotowoltaiczne. Chociaż rosnące zainteresowanie tymi rozwiązaniami jest zjawiskiem bardzo pozytywnym, warto podkreślić, że same instalacje nie wystarczą, by znacząco podnieść efektywność energetyczną budynków. Kluczowe jest połączenie ich z systemami magazynowania energii, dzięki którym możliwe będzie przechowanie jej nadwyżek i wykorzystanie w momentach największego zapotrzebowania” – wskazuje Bartłomiej Jaworski, Senior Product Manager w firmie Eaton.

Podstawą poprawy efektywności energetycznej budynków powinno być zadbanie o ich odpowiednie docieplenie i wentylację. Dopiero po spełnieniu tych warunków warto rozważyć montaż dodatkowych rozwiązań. W Polsce coraz większą popularnością cieszą się instalacje fotowoltaiczne, we wrześniu 2024 r. podłączonych do sieci było ponad 1,5 mln mikroinstalacji. Aby w pełni wykorzystać potencjał energii słonecznej, warto połączyć instalację PV z systemami magazynowania energii, które wspierają autokonsumpcję oraz mogą służyć do ładowania pojazdów elektrycznych.

Bez dopłat trudno o postęp

Coraz więcej programów unijnych i rządowych koncentruje się na wspieraniu transformacji energetycznej, w tym na poprawie efektywności energetycznej budynków. Przykładem takich instrumentów są m.in. dopłaty do instalacji fotowoltaicznych z programu „Mój Prąd” czy finansowanie termomodernizacji budynków z programu „Czyste Powietrze”. Przyjęty w październiku 2024 r. projekt ustawy o zmianie ustawy o OZE zakłada przyspieszenie wydawania zezwoleń i decyzji inwestycyjnych obejmujących m.in. instalacje fotowoltaiczne, magazyny energii oraz pompy ciepła.

“Jednym z kluczowych wyzwań jakie niesie europejska dyrektywa budynkowa, jest wdrożenie na poziomie krajowym odpowiednich przepisów i instrumentów, które będą w realny sposób zbliżały Polskę do celów założonych przez Unię Europejską. Kluczowe w najbliższym czasie będzie zapewnienie zarówno instytucjom publicznym, przedsiębiorstwom, jak i obywatelom dostępu do finansowania potrzebnego do przeprowadzenia renowacji budynków, modernizacji systemów grzewczych oraz zakładania instalacji OZE” – mówi Bartłomiej Jaworski.